Uczniowie naszej szkoły posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego korzystają z dodatkowych zajęć specjalistycznych, do których obok rewalidacji i terapii integracji sensorycznej należą także zajęcia logopedyczne.

Zajęcia prowadzone są indywidualnie bądź w zespołach dwuosobowych, w zależności od rodzaju i stopnia nasilenia występującego zaburzenia. Zajęcia odbywają się jeden raz w tygodniu. Efektywność stosowanej terapii w dużej mierze zależy od rodzaju zaburzenia, sprawności intelektualnej dziecka, sprawności narządów mowy, a przede wszystkim od współpracy logopedy z rodzicami. Systematyczna praca dziecka w domu znacznie przyspiesza pożądane efekty.

Zakres działania gabinetu logopedycznego:

- diagnoza i terapia logopedyczna dzieci z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego;

-  kompleksowa opieka logopedyczna nad dziećmi z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego;

-  w razie potrzeby logopeda kieruje dziecko na dodatkowe badania specjalistyczne (ortodontyczne, laryngologiczne, foniatryczne, psychologiczne);

-   współpraca z pedagogiem, psychologiem, wychowawcami klas;

-  aktywizowanie rodziców w pracy z dzieckiem, pedagogizacja rodziców (współpraca między rodzicem, a gabinetem logopedy);

-   materiały instruktażowe dla rodziców.

Logopeda na początku pracy z dzieckiem układa indywidualny plan terapii, dostosowany do zakresu zaburzeń, potrzeb i możliwości indywidualnych danego dziecka.

Podczas zajęć logopedycznych usuwane są zakłócenia, zaburzenia komunikacji językowej oraz przezwyciężane są problemy uczniów mających kłopoty z mówieniem, pisaniem i czytaniem.

Do najczęściej spotykanych zaburzeń wymowy u dzieci należą:

- dyslalie, np.: rotacyzm, sygmatyzm, kappacyzm, gammacyzm, mowa bezdźwieczna;

- alalie (brak rozwoju mowy);

- niepłynność mowy;

- opóźnienia rozwoju mowy związane z upośledzeniem umysłowym, cechami autystycznymi dziecka.

W terapii logopedycznej wykorzystywane są różne metody wspomagające rozwój dziecka. Zabawa stanowi ważny element zajęć, podobnie jak humor, który niewątpliwie stwarza właściwy klimat do pracy i uatrakcyjnia żmudne ćwiczenia oraz sprzyja rozwijaniu twórczej inwencji.

Przykładowe metody i techniki stosowane na zajęciach logopedycznych:

- ćwiczenia logopedyczne: oddechowe, fonacyjne, artykulacyjne, usprawniające motorykę i kinestezję narządów mowy, słuchu fonematycznego oraz autokontroli słuchowej;

- uczulanie miejsc artykulacji;

- pokaz i wyjaśnianie ułożenia narządów artykulacyjnych;

- mechaniczne układanie narządów mowy za pomocą np. szpatułek;

- kontrola wzrokowa;

- kontrola dotykowa i czucia skórnego dłoni;

- mówienie wydłużone.

Wskazówki dotyczące przykładowych ćwiczeń usprawniających narządy mowy znajdą Państwo w odrębnej zakładce pt. "Ćwiczenia usprawniające aparat artykulacyjny".

Oprócz ćwiczeń wspomagających artykulację i ćwiczeń oddechowych proponowane są ćwiczenia i zabawy stymulujące językowy rozwój dzieci, ułatwiające mówienie, czytanie i pisanie. Dzieci z zaburzeniami autystycznymi uczą się pokonywać trudności w komunikacji interpersonalnej.

Obszary wymagające stymulacji  u dzieci z autyzmem to np.:

• dialog – naprzemienność wypowiedzi, ustosunkowanie się do wypowiedzi rozmówcy;
• spójność tworzonych wypowiedzi;
• zachowanie ciągu przyczynowo-skutkowego w historyjkach obrazkowych, komiksach (dostrzeganie powiązań między następującymi po sobie wydarzeniami);
• słuchanie innych i korzystanie z uzyskanych informacji, odróżnianie rzeczy ważnych od mniej istotnych;
• omówienie i przećwiczenie tematów na rozmowy z rówieśnikami oraz osobami starszymi;
• określanie cech, opis, charakterystyka, a także autoprezentacja;
• nazywanie własnych uczuć, przeżyć, przekonań, preferencji, planów, opowiadania
  o snach, marzeniach;
• rozumienie przenośni, przysłów, powiedzonek;
• rozumienie wypowiedzi żartobliwych, ironicznych;
• rozumienie pojęć abstrakcyjnych;
• używanie zwrotów osobowych;
• ekspresja mowy – ćwiczenia wyrażania uczuć za pomocą różnych sposobów  mówienia, np. smutno, wesoło, ze złością, z niedowierzaniem, używanie siły głosu, tempa mowy, wysokości głosu, zróżnicowanej melodii jako środków ekspresji wypowiedzi;
• poszerzanie zasobu słownictwa dziecka poprzez gry słowno-językowe, używanie słów zgodnie z ich przeznaczeniem, dopasowywanie słownictwa do konkretnych sytuacji; budowanie zdań złożonych;
• kontakt wzrokowy – zachęcanie do patrzenia na rozmówcę lub eliminowanie zbyt intensywnego kontaktu wzrokowego;
• mimika – odczytywanie komunikatów płynących z mimiki innych ludzi; wysyłanie komunikatów za pomocą własnej mimiki, gestów i ruchów ciała;
• gestykulacja – rozszerzanie repertuaru gestów, kształcenie umiejętności rozumienia gestów.

Opracowanie: Iwona Przybysz