Co to jest integracja sensoryczna?

Człowiek odbiera świat za pomocą zmysłów. Dobrze znane są: dotyk, wzrok, słuch, węch i smak. Poza tymi najbardziej znanymi mamy jeszcze dwa zmysły: przedsionkowy i proprioceptywny. Są to bazowe systemy człowieka, ponieważ na ich podstawie rozwijają się pozostałe zmysły.

Propriocepcja to inaczej czucie głębokie, czyli informacje pochodzące z mięśni, stawów, ścięgien i więzadeł. Dzięki propriocepcji, mając zamknięte oczy, potrafimy precyzyjnie trafić widelcem do buzi albo dotknąć palcem czubka nosa.

Zmysł przedsionkowy, zwany również zmysłem równowagi, odpowiada za czucie ciała w przestrzeni, dając informację, gdzie w danej chwili znajduje się ciało, wpływa na właściwe napięcie mięśniowe, prawidłową postawę ciała, koordynację ruchową, a także na umiejętność czytania i pisania.

System przedsionkowy nierozerwalnie współpracuje z systemem proprioceptywnym.

Poza wyżej wymienionymi zmysłami swoja rolę w integracji sensorycznej odgrywają m. in. interocepcja (czucie narządów wewnętrznych) czy nocycepcja (odczuwanie bólu).

Jeżeli w ciele człowieka informacje zewnętrzne są odbierane i przetwarzane poprawnie, czyli proces integracji sensorycznej przebiega bez zakłóceń, świat jest wówczas postrzegany jako przyjazne środowisko, a reakcje organizmu są adekwatne do zaistniałej sytuacji.

Sprawa komplikuje się, gdy mózg ma problem z właściwym odbiorem i przetwarzaniem bodźców np. kiedy lekki dotyk boli, a ciało nie potrafi wykonać prostych czynności. Można powiedzieć, że integracja sensoryczna to sposób porządkowania przez mózg informacji odbieranych przez zmysły. Pozwala człowiekowi na celowe działanie, właściwe reakcje organizmu, umożliwia również selekcję informacji i odwołuje się do wcześniejszych doświadczeń, podobnie jak oddychanie, a jej rozwój zaczyna się już w życiu płodowym, a więc towarzyszy człowiekowi od początku do końca życia.

Teoria integracji sensorycznej bazuje na neuroplastyczności mózgu, czyli teorii zakładającej, że tkanka nerwowa, z której zbudowany jest mózg ma zdolność do tworzenia nowych połączeń, zmienności oraz uczenia się. W uproszczeniu, dzięki neuroplastyczności przy odpowiedniej stymulacji układu nerwowego można wypracować nowe, adekwatne do sytuacji reakcje adaptacyjne, czyli nauczyć mózg właściwego zarządzania bodźcami, które docierają do naszego organizmu i właściwej reakcji na te bodźce. I na tym polega terapia SI.